De beiaard speelt
De beiaard is een op en top Vlaams muziekinstrument. De Oudenaardse beiaard van 1510 is mogelijk de oudste.
Matthias Van den Gheyn was in de 18de eeuw een bekende Leuvenaar. Hij had nochtans een beroep waar je vandaag niet vaak de voorpagina’s mee haalt: stadsbeiaardier. Vanaf zijn aanstelling in 1745 bespeelde hij veertig jaar lang de klokken van de Sint-Pieterskerk op wekelijkse marktdagen en bij speciale gelegenheden zoals processies, kermissen, optochten van gilden en vieringen van de katholieke universiteit. Hij was ook een getalenteerd orgelspeler en componist. Zijn virtuositeit leverde hem de bijnaam ‘Bach van de beiaard’ op.
Zoek Matthias Van den Gheyns standbeeld op de gevel van het Leuvense stadhuis.
Toen landvoogd Karel van Lotharingen in 1750 de eerste spade van de Leuvense vaart stak, begeleidde Matthias dat met zijn klokkenspel. Kortom, de stadsbeiaardier was heel betrokken bij het Leuvense sociaal-culturele leven. Hij werd ervoor beloond met een standbeeld in de voorgevel van het stadhuis, een eer die geen andere muzikant te beurt viel. Maar wat is de beiaard eigenlijk en waar komt hij vandaan?
Leer meer over de beiaarden van Leuven, en in het bijzonder de Vredesbeiaard, in de Abdij van Park.
Het klokkenspel of carillon is een instrument met (toren)klokken, dat je bespeelt op een klavier met houten stokken en pedalen. Niet met je vingers, maar met je vuisten.
De eerste vermelding ervan gaat terug tot 1510 in Oudenaarde. Daar staat ook de oudst bekende beiaard ter wereld. Vanaf de 16de eeuw kwamen er ook automatische beiaarden. Die speelden bijvoorbeeld om het half uur een korte melodie. Daardoor wist heel de stad hoe laat het was.
De markt van Oudenaarde pronkt met de oudst bekende beiaard ter wereld.
De beiaardcultuur kende vooral in de Lage Landen en Noord-Frankrijk een grote bloei. Nergens vind je vandaag meer beiaarden per oppervlakte dan in Vlaanderen. In Leuven, de stad van Matthias, maar liefst vijf!
Het beiaardspel is lang niet uitgestorven. UNESCO erkende de beiaardcultuur in 2014 als immaterieel erfgoed. Je kan ook nog steeds een opleiding tot beiaardier volgen.
De Koninklijke Beiaardschool in Mechelen is de oudste in zijn soort.