Explorastory

Angst voor de hel

De angst voor de hel. Eeuwenlang werd het beeld van de brandende hel door de kerkelijke autoriteiten gebruikt om de gelovigen in het gareel te houden.

Kunstenaars probeerden mekaar te overtreffen met afschrikwekkende beelden.

Ze werden hierbij vaak bijgestaan door kunstenaars, die elkaar met afschrikwekkende beelden probeerden te overtreffen. Denk maar aan 'De Hel' van Hiëronymus Bosch, een duister doek dat in het museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam hangt.

Het Laatste Oordeel door Hieronymus Bosch

Maar ook op andere schilderijen verbeeldt Bosch de hel, zoals in het drieluik Het Laatste Oordeel, te bewonderen in het Groeningemuseum in Brugge. Dat drieluik toont links de hemel en rechts de hel, in het midden vindt Het Laatste Oordeel plaats, met een groots vuur als het licht van God.

Bekijk de helse verbeelding van Hiëronymus Bosch in het echt in het Groeningemuseum in Brugge.

Detail van de hel uit Het Laatste Oordeel door Hieronymus Bosch

Het vuur op het paneel van Bosch is duidelijk een brand, nog zo’n fenomeen dat tot op heden mensen schrik aanjaagt. Ook kunstschatten kunnen vernield worden door een brand na een blikseminslag. Zo werd de Antwerpse Sint-Pauluskerk in 1968 getroffen door een zware brand.

De personificatie van de hel is uiteraard de Duivel, ook wel Lucifer genaamd. Hij staat symbool voor alles wat slecht en goddeloos is. De kerk schermde met de duivel om gelovigen in de pas te laten lopen. Want de duivel is voor gelovigen het schrikbeeld van het kwaad. En hij kan opduiken in allerlei gedaantes. Het gevaar en het kwaad schuilt altijd in een klein hoekje. Zo zagen mensen dikwijls boosaardige geesten in allerhande natuurfenomenen, zoals watergeesten.

De hel en al het kwaad dat ermee gepaard ging werd tot ver in de vorige eeuw gebruikt als ultiem schrikmiddel.

De hel en al het kwaad dat ermee gepaard ging werd lange tijd gebruikt als ultiem schrikmiddel. Tot ver in de vorige eeuw werd op de kansel gewaarschuwd voor “het goddeloze communisme”. Tijdens de Koude Oorlog was de schrik voor de atoombom vergelijkbaar met de schrik voor de hel. Er werden bunkers gebouwd om zich te beschermen tegen het helse scenario van een nucleaire catastrofe.

Zet je avontuur meteen verder!

Kwelgeesten

Tot diep in de 20ste eeuw werden er nog verhalen over kwaadaardige watergeesten verteld. Zoals over de Duivelsput in het Zevenbergenbos in Ranst.

Iedereen helpt bij de brand in de Sint-Pauluskerk

In 1679 sloeg de bliksem in op de toren van de kerk, en in de nacht van 2 op 3 april 1968 stortte een deel van het gewelf in na een brand. Buurtbewoners brachten de kerkschatten in veiligheid.

Geestesziek

Psychisch welzijn staat tegenwoordig hoog op de agenda. Maar tot in de 19e eeuw was dat vaak lang niet zo...

Ontdek het erfgoed in het echt

Groeningemuseum

Het Groeningemuseum serveert een gevarieerd overzicht van de geschiedenis van de Belgische beeldende kunst met als hoogtepunt de wereldbefaamde Vlaamse primitieven.

Brugge

Commandobunker Kemmel

Duik onder in de buik van de Kemmelberg: een site vol geheime missies, onzichtbare vijanden en een alomtegenwoordige spanning die niemand onberoerd laat. De commandobunker is begin jaren vijftig van de vorige eeuw, in volle Koude Oorlog gebouw door België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Luxemburg en Nederland om van daaruit de West-Europese...

Heuvelland

Bunkermuseum

In het Bunkermuseum in Park Den Brandt in Wilrijk ontdek je een volledig bunkerdorp. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was deze Duitse commandopost deel van de Atlantikwall, de gigantische ‘muur’ die het Duitse leger bouwde tegen een geallieerde invasie. Het is het enige nog volledige intacte voorbeeld in Europa van zo een constructie!...

Antwerpen