• Ontdek
  • Op de kaart
  • Missies
  • Profiel
  • Ontdek

  • Op de kaart

  • Missies

  • Profiel

Zet je avontuur meteen verder!

Abdij van Herkenrode, Hasselt

Vis op vrijdag

Abdijen zoals Herkenrode bezaten veel gronden voor landbouw, veeteelt én viskweek. Belangrijk voor christenen, die geen vlees mochten eten op vrijdagen.

Haringbuis

Haring bij de vleet

Tienduizenden tonnen haring hielpen het bezette België in Wereldoorlog II een gebrek aan voedsel te lijf te gaan. Maar de haringvangst kent al een veel langere geschiedenis.

O.L.V. Ter Duinenkerk, Mariakerke

Bidden om een veilige vaart

De Onze-Lieve-Vrouw-ter-Duinenkerk in het Oostendse Mariakerke gaat terug tot de 11de eeuw. Onder de naam Stella Maris is Maria al sinds de middeleeuwen de beschermvrouw van vissers.

Clara Peeters

De geschilderde vis

Vrouwen mochten lang geen schildersopleiding volgen en leerden zo geen mensen schilderen. Clara Peeters, een topschilder in de 17e eeuw, maakte fantastisch werk met bloemen, fruit,... en vis!

Brabants trekpaard

Het Brabants trekpaard

Paardenkracht, het is niet toevallig een courante eenheid om het vermogen van een motor uit te drukken.

Ontdek het erfgoed in het echt

Visserijmuseum NAVIGO in Koksijde

NAVIGO Visserijmuseum

NAVIGO Visserijmuseum is gewijd aan de vissers van bij ons en aan hun lange, fascinerende geschiedenis. Wonderbaarlijke visvangsten in de Tweede Wereldoorlog, jongens van twaalf die hun leven waagden als IJslandvaarder, het soms harde en eenzame leven van vissersvrouwen… Dat en nog veel meer ontdek je bij ons. Onze potvis...

Koksijde
Werkplaats Immaterieel Erfgoed

Werkplaats Immaterieel Erfgoed

Immaterieel erfgoed zijn gewoontes, kennis en praktijken van vandaag, die mensen van vroeger hebben gekregen en willen doorgeven aan toekomstige generaties. En naarmate tijden veranderen, verandert immaterieel erfgoed mee. Deze website verzamelt immaterieel-erfgoedpraktijken uit Vlaanderen en Brussel. Liefhebbers en beoefenaars zenden een tekst in waarin ze hun praktijk beschrijven. In...

Sint-Gillis
Explorastory

Vissen met paarden

Vissen met paarden

Vissen met paarden

In Oostduinkerke kan je in de lente en in de herfst een bijzonder schouwspel bewonderen. Rond laagtij trekken vissers er op Brabantse trekpaarden de golven in. Langs de kustlijn vangen ze met hun sleepnetten kilo’s heerlijke garnalen.

Garnalen vissen of ‘kruien’ gebeurde al in de 16de eeuw langs de Noordzeekust.

Garnaalvissers waren echte vakmannen, met een grote kennis van de zee. En terwijl de mannen met paarden in het water gingen, trokken hun vrouwen te voet door de branding om garnalen te vangen.

Glas-in-loodraam van paardenvissers op zee
Glas-in-loodraam van paardenvissers op zee, Frans van Immerseel, 1909 – 1978 - NAVIGO Nationaal Visserijmuseum - artinflanders.be, foto Dominique Provost

Op de website van de gemeente Koksijde vind je allerlei activiteiten rond de garnaalvisserij te paard.

Voor veel arme vissers was garnalen kruien oorspronkelijk een manier om wat bij te verdienen tijdens de wintermaanden. De rest van het jaar visten ze op de Noordzee in haringbuizen, een speciaal scheepstype om haring te vangen. De garnalen verrijkten bovendien hun vaak magere dieet. Zeker op vrijdagen, want dan verbood de Katholieke Kerk gelovigen om vlees te eten.

In Nationaal Visserijmuseum NAVIGO in Koksijde ontdek je ook het verhaal van de garnaalvissers te paard.

In het binnenland hadden garnalen een heel andere status. Omdat ze snel bedierven, was het moeilijk om de schaaldiertjes over grote afstanden te vervoeren. Dat maakte ze duur én exclusief. Vanaf de 14de eeuw stonden garnalen daarom als lekkernij op het menu bij edellieden en vorsten, zoals de Bourgondische hertogen. In de 17de eeuw waren de diertjes dan weer een populair onderwerp bij schilders van stillevens. Dat soort schilderijen sierde vaak de muren van rijke burgerhuizen.

Stilleven met krab, garnalen en kreeft
Stilleven met krab, garnalen en kreeft, Clara Peeters, 1635-1640 - Museum of Fine Arts, Houston - Wikimedia Commons

Vanaf de 20ste eeuw konden meer mensen zich garnalen veroorloven. Die kwamen echter steeds minder uit de netten van vissers te paard. Vandaag zijn er alleen nog in Oostduinkerke een 16-tal traditionele garnaalvissers actief. Sinds 2013 is hun ambacht zelfs erkend als werelderfgoed. En ook het garnaalvissen te voet is weer aan een opmars bezig in Oostduinkerke. De vrouwen van De Stienestekers blazen de traditie nieuw leven in.

De Stienestekers in actie aan de kust van Oostduinkerke
De Stienestekers in actie aan de kust van Oostduinkerke - Foto Henri Lemineur

Bij de Werkplaats Immaterieel Erfgoed lees je nog meer over dit stukje erfgoed.