Explorastory

De Guldensporenslag

Op 11 juli 1302 versloeg een leger van Vlaamse stedelingen het machtige Franse ridderleger in de zogenaamde Guldensporenslag bij Kortrijk. De slag was een hoogtepunt in het grotere conflict tussen de graaf van Vlaanderen, Gwijde van Dampierre, en de Franse koning Filips de Schone. Sinds 1297 had die laatste grote stukken van het graafschap Vlaanderen geannexeerd. De meeste edellieden en patriciërs kozen de kant van de Fransen. Die patriciërs waren vaak rijk geworden dankzij de lakenhandel en controleerden de stadsbesturen.

De graaf vond een onverwachte bondgenoot in de stedelijke midden- en arbeidersklasse, georganiseerd in ambachtsgilden (middeleeuwse beroepsverenigingen). Die waren vooral actief in de bloeiende textielsector. In de grote steden in Vlaanderen – Brugge en Gent – woedde al enige tijd een sociale strijd tegen de heersende patriciërs, die hoge belastingen hieven. Door het bondgenootschap kon de graaf rekenen op een leger dat grotendeels uit ambachtslieden bestond. Zij namen het in de Guldensporenslag in 1302 op tegen het machtige ridderleger van Frankrijk.

Met succes: voor het eerst sinds de Romeinse tijd slaagde een leger van voetvolk erin om gepantserde ruiters te verslaan.

De Kist van Oxford, met taferelen uit de Vlaams-Franse oorlog

Ontdek zelf de Kortrijkse Gravenkapel en het verhaal van de Guldensporenslag in de immersieve beleving 1302: opstand, slag, keerpunt. In 2024 kan je er tijdelijk de authentieke kist van Oxford zien.

De Guldensporenslag werd later, in de 19de eeuw, geïnterpreteerd als een ‘nationale’ strijd van Vlamingen tegen een buitenlandse overheerser. In werkelijkheid ging het om een sociale en democratische strijd om meer autonomie, binnen de context van de feodale relatie tussen de Franse koning (leenheer) en de graaf van Vlaanderen (zijn leenman).

Standbeeld van Jan Breydel en Pieter de Coninck in Brugge

Het militaire succes van ‘het gewone volk’ in Vlaanderen zinderde na in heel Europa en boezemde de adel en de politieke elite heel wat angst in. De Franse koning herstelde later wel grotendeels zijn gezag, maar de graaf van Vlaanderen bleef toch sterk. Op lokaal vlak zorgde de Guldensporenslag ervoor dat de ambachtsgilden inspraak kregen in het stadsbestuur van Vlaamse steden zoals Brugge en Gent, maar ook in Brabantse steden zoals Mechelen.

Zet je avontuur meteen verder!

Welvaart weven

In de middeleeuwen zorgde vooral één economische sector voor de groeiende welvaart in Vlaamse steden zoals Ieper, Brugge en Gent: de lakennijverheid.

Ambachtsgilden

Op markten en in straatnamen over heel Vlaanderen lieten ambachtsgilden hun sporen na.

De Leeuw van Vlaanderen

Vlaanderen dankt zijn feestdag, vlag en volkslied aan De Leeuw van Vlaenderen of de Slag der Gulden Sporen, de roman van Hendrik Conscience.

Ontdek het erfgoed in het echt

Een adembenemend klank- en lichtspel in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Kortrijk

1302 opstand, slag, keerpunt

Beleef de Guldensporenslag, verken het graafschap Vlaanderen en ontdek hoe de slag een symbool van identiteit werd via onze permanente tentoonstelling. Een betoverend klank- en lichtspel en meeslepende animaties tonen je de bloei van het Graafschap Vlaanderen en de aanleiding van de Guldensporenslag. Hoe zag een goedendag eruit? Lag het slagveld vol guldensporen? Duik...

Kortrijk

Onze-Lieve-Vrouwekerk met de Gravenkapel, Kortrijk

Kortrijk