• Ontdek
  • Op de kaart
  • Missies
  • Profiel
  • Ontdek

  • Op de kaart

  • Missies

  • Profiel

Zet je avontuur meteen verder!

De leeuw van Vlaanderen

De Leeuw van Vlaanderen

Vlaanderen dankt zijn feestdag, vlag en volkslied aan De Leeuw van Vlaenderen of de Slag der Gulden Sporen, de roman van Hendrik Conscience.

Guldensporenslag

De Guldensporenslag

Op 11 juli 1302 versloeg een leger van Vlaamse stedelingen het machtige Franse ridderleger in de zogenaamde Guldensporenslag bij Kortrijk.

Textielnijverheid

Welvaart weven

In de middeleeuwen zorgde vooral één economische sector voor de groeiende welvaart in Vlaamse steden zoals Ieper, Brugge en Gent: de lakennijverheid.

Gravenkapel, Kortrijk

De Gravenkapel

De Guldensporenslag van 11 juli 1302 werd uitgevochten op de Groeningekouter, vlakbij de Gravenkapel in Kortrijk.

De wagenmaker

De wagenmaker

Op het platteland was het lange tijd nodig om een manusje-van-alles te zijn. Toch waren er ook gespecialiseerde vakmensen in elk dorp. In veel dorpen was er dan ook een wagenmaker.

Ontdek het erfgoed in het echt

Museum Vleeshuis Klank van de Stad in Antwerpen

Museum Vleeshuis Klank van de Stad

Museum Vleeshuis blikt terug op achthonderd jaar muziek en dans in de stad. Het dompelt je onder in de verhalen van vroegere speellieden, toont hoe muziekinstrumenten gemaakt worden, neemt je mee naar de allereerste bals en operaoptredens … en laat je vooral genieten van heel veel mooie klanken.

Antwerpen
STAM in Gent

STAM

STAM is het ideale beginpunt voor een bezoek aan de stad. U ontdekt er wat Gent nu precies tot Gent maakt. Dit gebeurt in een historisch kader met een eigentijdse aanpak. In een reis door de tijd worden de vele lagen van Gent leesbaar.

Gent
Stadsmuseum Lier

Stadsmuseum Lier

In Lier gingen het Stedelijk Museum Wuyts-Van Campen en baron Caroly en het Timmermans-Opsomerhuis op in het nieuwe Stadsmuseum Lier. Daarvoor werd het neogotische kasteeltje aan de Florent Van Cauwenberghstraat aangepast dat in 1892 speciaal voor het eerste legaat, van de Antwerpse kunstverzamelaar Jacob Wuyts, was gebouwd.

Lier
Explorastory

Ambachtsgilden

Ambachtsgilden

Ambachtsgilden

Al in de 11de eeuw ontstonden in de Nederlanden informele organisaties van mensen met hetzelfde beroep of ambacht. Die ambachtslieden woonden vaak samen in dezelfde straten en wijken van middeleeuwse steden. In de gebieden die vandaag Vlaanderen vormen, waren ze vooral actief in de voedselvoorziening, de textielsector, de bouwsector, de leder- en metaalbewerking, …

Veel straatnamen in Vlaamse steden doen nog denken aan die concentratie van beroepsgenoten.

Het Vleeshuis in Antwerpen, het gildehuis van de slagers
Het Vleeshuis in Antwerpen, het gildehuis van de slagers, 1844 - Universiteitsbibliotheek, Antwerpen Wikimedia Commons

Het Antwerpse Museum Vleeshuis is het oudste gildehuis in de Scheldestad.

Tegen de late middeleeuwen begonnen de beroepsgroepen zich in formele ambachtsgilden te organiseren. Naast het sociaal ondersteunen van de eigen leden en het doorgeven van technische kennis, streefden die ook steeds meer politieke inspraak na. Zeker vanaf de 14de eeuw drukten ze hun stempel op de stedelijke economie. Ze bepaalden mee de regelgeving over industrie en handel, dwongen kwaliteitsnormen af op grondstoffen en afgewerkte producten en zagen toe op de arbeidsvoorwaarden.

Het Gentse stadsmuseum STAM bewaart een belangrijke collectie erfgoed over ambachten en gilden.

Gildehuizen Den Cruywagen en Den Sack op de Grote Markt van Brussel
Gildehuizen ‘Den Cruywagen’ (vetsmelters) en ‘Den Sack’ (schrijnwerkers en kuipers) op de Grote Markt van Brussel - Wikimedia Commons, foto Pol Mayer

Ook andere stadsmusea, zoals het Stadsmuseum Lier, besteden aandacht aan de stedelijke ambachten in de middeleeuwen en de nieuwe tijd.

Het Buyldragershuisje in Lier, van het gilde van de buildragers
Het ‘Buyldragershuisje’ in Lier, van het gilde van de buildragers (havenarbeiders) - Wikimedia Commons

Soms speelden de gilden ook een belangrijke militaire rol: zo bestond het leger van de Vlaamse graaf tijdens de Guldensporenslag van 1302 voor een groot deel uit ambachtslui.

Bekende leiders van de Vlaamse troepen in die Guldensporenslag, zoals de wever Pieter de Coninck, kwamen uit de ambachtsgilden.

In de 16de en 17de eeuw verloren de gilden aan politieke invloed, omdat het bestuur van de Vlaamse regio onder de Habsburgers meer werd gecentraliseerd. Toch speelden zij tot aan de Franse Revolutie een belangrijke rol in de stedelijke maatschappij.

In elke grote stad bouwden de ambachtsgilden rijk versierde huizen op de centrale plekken, zoals de Grote Markt in Brussel, bezoek de plek ook virtueel.