• Ontdek
  • Op de kaart
  • Missies
  • Profiel
  • Ontdek

  • Op de kaart

  • Missies

  • Profiel

Zet je avontuur meteen verder!

Dieweg, Ukkel

Joodse begraafplaats Dieweg

Voor de 19de en vroege 20ste eeuw is er een plek die ons via de doden iets vertelt over het leven van de Joden: de begraafplaats aan de Dieweg in Ukkel.

Poolse mijnwerkers

Poolse mijnwerkers

Dit is het vaak vergeten verhaal van de tienduizenden Polen die hier na de Eerste Wereldoorlog in de mijnen aan de slag gingen en zo bijdroegen tot onze welvaart.

El-Fath moskee, Gent

De El Fath-moskee in Gent

Met de mensen uit Turkije en Noord-Afrika die na WOI hier in de mijnen kwamen werken, kwam ook de nood aan gebedsplaatsen. Een van de oudste moskeeën in Vlaanderen is de El Fath-moskee in Gent.

Matonge, Elsene

Matonge

Matonge is een bruisende wijk in Elsene, grenzend aan de Brusselse vijfhoek. Ze is nauwelijks enkele straten groot en is al sinds de jaren 1950 met de Congolese diaspora verbonden.

De bietenoogst door Emile Claus

Bietenoogst

Duik in het schitterende schilderij 'Bietenoogst' en ontdek de spanningen tussen stad en platteland rond het begin van de 20e eeuw.

Affiche voor de Red Star Line  van Antwerpen naar Amerika uit 1900

Een Vlaamse gazette in Detroit

In de 19de eeuw emigreerden talloze Vlamingen, naar Amerika, Canada, Frankrijk … en Wallonië. De emigratie uit Vlaanderen was zelfs vele malen groter dan de immigratie.

Ontdek het erfgoed in het echt

Fransmansmuseum in Koekelare

Fransmansmuseum

In het Fransmansmuseum maak je kennis met de duizenden mannen en vrouwen uit Vlaanderen die tot in de jaren 1960 naar Noord-Frankrijk trokken om er te werken. Ze kwamen vooral terecht in de suikerbietenteelt: van wieden in het voorjaar, tot rooien in de herfst. Stap mee in de voetsporen van...

Koekelare
Red Star Line Museum in Antwerpen

Red Star Line Museum

Op de plek aan de Antwerpse kaaien waar de landverhuizers in de 20e eeuw uit Europa vertrokken, leef je mee met hun hoop, hun dromen en hun zoektocht naar geluk. Vanuit persoonlijke verhalen van migranten ontdek je het historische verhaal over de Europese emigratie via Antwerpen naar Amerika en hoe...

Antwerpen
Seizoensarbeider

De seizoensarbeider

Een standbeeld van Jan Peirelinck. Dit standbeeld staat symbool voor de Rillaarse seizoensarbeider.

Aarschot
Museum Het Toreke in Tienen

Museum Het Toreke

Stedelijk Museum het Toreke is gevestigd in de oud stadsgevangenis. De collectie van het museum bestaat uit Gallo-Romeinse objecten die onder meer bij opgravingen in het Grijpenveld gevonden zijn. In het musuem is tevens aandacht voor de Hagelandse geschiedenis van de 16e tot de 20e eeuw.

Tienen
Explorastory

Fransmans en Walenmannen

Fransmans en Walenmannen

Fransmans en Walenmannen

Soms is het gras écht groener aan de overkant. In de eerste eeuw na het ontstaan van België in 1830 zochten vele Vlamingen hun geluk elders. Tot wel 200.000 trokken er naar Noord-Amerika. Nog veel meer verlieten huis en haard op zoek naar werk, en vonden dat in Wallonië en Frankrijk. Ze kregen allerlei bijnamen: Walenmannen, Fransmans, ‘les godverdommes’ …

Schilderij over landverhuizers door Eugène Laermans
Landverhuizers, Eugène Laermans, 1896 - KMSKA, Antwerpen - artinflanders.be, foto Hugo Maertens

Ontdek de verhalen van de Vlaamse seizoensarbeider in het Fransmansmuseum in Koekelare.

Het Antwerpse Red Star Line Museum vertelt het verhaal van de emigratie naar Noord-Amerika.

Het beeld van ‘Arm Vlaanderen’ was geboren en bleef eigenlijk tot na de Tweede Wereldoorlog doorwerken.

Reisboekje voor de Franschmans door Priester Judocus Van Essche
Reisboekje voor de Franschmans, Priester Judocus Van Essche, 1898 - Bisdom Gent

In de 19de eeuw industrialiseerde België op twee snelheden. De Waalse mijn- en staalbedrijven waren mondiale koplopers. Vlaanderen bleef daarentegen lang overwegend agrarisch en hinkte economisch achterop. Daar kwam nog de hongersnood van 1845-1847 bovenop, veroorzaakt door een aardappelziekte. Het beeld van ‘Arm Vlaanderen’ was geboren en bleef eigenlijk tot na de Tweede Wereldoorlog doorwerken.

Tienduizenden Vlaamse emigranten werkten vanaf 1850 als bouwvakkers in Parijs.

Grensarbeiders in Menen op weg naar Frankrijk in 1930
Grensarbeiders in Menen op weg naar Frankrijk, 1930 - Amsab-ISG, Gent - Foto Agentschap Waro

Redenen genoeg om uit Vlaanderen te vertrekken. Tienduizenden Vlaamse emigranten werkten vanaf 1850 als bouwvakkers in Parijs. Het noordelijke Rijsel bood jobs aan in de textielfabrieken, er was al snel een wijk die La Petite Belgique werd genoemd. In 1891 woonden er bijna een half miljoen Belgen in Frankrijk.

Vooral uit West- en Oost-Vlaanderen, maar ook uit de Zuiderkempen en het Hageland vertrok het werkvolk en masse. Ook talloze seizoensarbeiders en dagelijkse pendelaars gingen onder meer in de Franse suikerbietenindustrie of de Waalse mijnen aan het werk.

Er zijn verschillende monumenten voor de Vlaamse seizoensarbeiders, zoals De Sjouwer in Aalbeke of De seizoensarbeider in Rillaar.

Vlaanderen werd pas in de jaren 1960 een echte immigratieregio.

De Katholieke Kerk bekommerde zich om het zielenheil van de Vlaamse emigranten en seizoensarbeiders. In Parijs werd al in 1862 een ‘Werk der Vlamingen’ opgericht, in Rijsel en Luik niet veel later. Die sociale organisaties moesten de Vlaming vooral in het goddeloze Frankrijk op het rechte pad houden. Er verschenen ook krantjes voor de Vlamingen met titels als Het Volk der Franschmans en De stem uit het vaderland. Vlaanderen werd pas in de jaren 1960 een echte immigratieregio.