De Auschwitztatoeage van Regine Beer
Regine Beer, een van de weinigen die terugkeerden van Auschwitz behield haar blauwe tatoeage met het nummer A 5148 als herinnering en als bewijs van de ondenkbare gruwel van de jodenvervolging.
Congolese tatouage en Belgische art nouveau
Niet elke tatoeage bestaat uit inkt. Verschillende bevolkingsgroepen in Congo gebruikten bijzondere lichaamsversieringen: scarificatie. Door het creëren van littekens ontstonden decoratieve vormen op de huid, vaak in complexe geometrische patronen. Ten tijde van de Onafhankelijke Congostaat en later Belgisch-Congo werd de praktijk door koloniale wetenschappers uitvoerig bestudeerd, nagetekend en gefotografeerd. De wetenschappers en etnologen noemden de Congolese scarificaties tatouage – hoewel er dus geen inkt aan te pas kwam.
Via tijdschriften, foto’s en (wereld)tentoonstellingen maakte het laat-19de-eeuwse België kennis met de Congolese tatouage. Kunstvernieuwers zoals architect en ontwerper Henry Van de Velde raakten erdoor geïnspireerd en gebruikten de patronen in hun eigen werk. Zo is de Belgische art nouveau rechtstreeks schatplichtig aan traditionele vormen van lichaamsversiering uit Congo.
‘Tattoo’ is eigenlijk een Polynesisch woord. Brits zeevaarder James Cook ontmoette eind 18de eeuw in Polynesië uitvoerig getatoeëerde eilandbewoners.
Via verslagen over die reis raakte het woord ook in Europa in gebruik. Westerlingen raakten gefascineerd door de ‘exotische’ lichaamsversieringen bij de volkeren die ze veroverden. In 1871 schreef de bioloog Charles Darwin dat er geen land ter wereld bestaat waar de bevolking zich niet tatoeëert.
Archeologische vondsten van getatoeëerde mummies en beschilderde mensvormige beeldjes toonden aan dat de tatoeage waarschijnlijk zo oud is als de mens zelf. Al eeuwenlang modelleren mensen hun lichaam ook op andere manieren, zoals met schedelvervorming, opzettelijke littekens, piercings of plastische chirurgie. Dat doen ze om esthetische, religieuze of symbolische redenen.
Voor sommigen is dit soort lichaamsversiering een kunstvorm op zich. Ze sijpelde ook door naar andere kunstvormen, zoals in het geval van de art nouveau. Sommige kunstenaars gebruiken de praktijk dan weer rechtstreeks in hun werk, zoals Wim Delvoye, die zowel mensen als varkens tatoeëerde.
Zet je avontuur meteen verder!
Polynesische tatoeages
Eind 19de eeuw bevond een volgetatoeëerde man uit Samoa, een eiland in Polynesië, zich in Brussel toen hij stierf aan de mazelen.
Professor Tattoo Joe Pancho
Een van de eerste tatoeagestudio’s in België was die van Joe Pancho, geopend in 1943 in de Antwerpse Schipperstraat.
Ontdek het erfgoed in het echt
AfricaMuseum
Na vijf jaar renovatie opende het AfricaMuseum op 8 december 2018 opnieuw de deuren. De grootste uitdaging van het renovatieproject bestond erin een beeld te schetsen van het hedendaagse, gedekoloniseerde Afrika in een museumgebouw met een koloniaal verleden. Het kolonialisme is een bestuursvorm die gebaseerd is op militaire bezetting, autoritair...
Tervuren
Hortamuseum
Het is logisch dat een museum gewijd aan een wereldarchitect zich in een architecturaal boeiend pand bevindt. Maar met het Hortamuseum is er meer aan de hand: dat is gevestigd in de baanbrekende privé-woning en in het atelier van Victor Horta (Gent 1861-Brussel 1947). Die behoren sinds 2000 tot het Unesco-Werelderfgoed. Ontdek er...
Sint-Gillis
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten België
De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (KMSKB) zijn een overkoepeling van vijf museale instellingen. Het Old Masters Museum, het Modern Museum en het Fin-de-Siècle Museum zijn gehuisvest in de Regentsschapstraat 3 te Brussel.
Brussel